Recensie over 'De verloren jaren van Martin McGrew'
De verloren jaren van Martin McGrew is een roman over identiteit en familiebanden. Auteur Chris Huinder (1950) beschrijft een vermoedelijk deels autobiografische zoektocht van een man naar zijn moeder en andere familieleden die hij nooit gekend heeft. Hiernaast probeert deze John (ook Martin genaamd) erachter te komen waarom zijn vader nooit met hem begaan lijkt te zijn geweest en hem en zijn zus stalde in kindertehuis in Tilburg.
De tekst wisselt heden en verleden met elkaar af. De structuur van deze roman is het sterkste punt ervan. Huinder slaagt er goed in belangstelling voor de hoofdfiguur op te roepen door steeds stukjes van diens familie-achtergrond te onthullen. Zo is het een biografische puzzelroman die niet veel lezers koud zal laten. Ook de Tilburgse ‘couleur locale’ voegt toe aan het karakter van het boek; zo talrijk zijn romans over Tilburg niet, dus Huinder voorziet ermee in een behoefte.
Het boek begint met een infodump waarin (te) veel biografische informatie in een keer wordt gegeven in het eerste hoofdstuk. Een meer gedoseerde aanpak zou meer in lijn zijn geweest met de rest van de roman. De verloren jaren van Martin McGrew kent nog andere minpunten. Huinder legt soms te veel uit, vult te veel in, terwijl een subtielere aanpak die invulling aan de lezer zou overlaten. Het eerste hoofdstuk eindigt met het zinnetje: ‘Stel nou, stel nou toch eens.’ Die gedachte zou in de lezer moeten worden opgewekt, niet letterlijk geformuleerd moeten worden. Dat is te nadrukkelijk.
Het boek volgt het perspectief van John. Een enkele keer is er sprake van een kleine perspectiefwisseling richting een alwetende verteller, bijvoorbeeld op bladzijde 47, op bladzijde 50, bladzijde 65, en bladzijde 133 maar echt storend is dit niet, al hadden dergelijke foutjes er door een alerte redacteur uitgehaald kunnen worden. Het boek maakt deel uit van het fonds van Palmslag, een organisatie die op haar website rept van ‘de kosten voor de geleverde diensten’. Met andere woorden: dit is een uitgeverij die de auteur als klant ziet. En deze laatste betaalt voor de redactie, opmaak en publiciteit. Een traditionele uitgeverij, waar de auteur betaald krijgt, is het dus niet, maar in het huidige uitgeefland zijn dergelijke publicatievormen tegenwoordig meer geaccepteerd dan vroeger. Palmslag biedt bovendien de mogelijkheid tot crowdfunding, zodat ook auteurs met een krappe beurs er terecht kunnen.
De verloren jaren van Martin McGrew kent veel overbodige stukjes tekst, zoals: ‘John sloeg tot bloedens toe met een harde vuist op het tafelblad’, (29): als het ‘tot bloedens toe’ is, is het wel duidelijk dat het met harde vuist is. Of: ‘Wilde deze Kate uit Australië zeggen dat zijn vader nog een kind bij zijn eerste vrouw had verwekt. Had John een jongere broer?’ (28) De laatste toevoeging is uitleggerig en overbodig. Soms is een passage enigszins onhandig: ‘Gaat u gerust door. Ik wieg mij in uw stem,’ glimlachte ze’ (153). Dit had beter kunnen zijn ‘zei ze glimlachend’, want je kunt een uitspraak niet glimlachen.
De verhaallijn is geloofwaardig en lijkt uit het leven gegrepen. Als het vertelde grotendeels autobiografisch is, zo voelt het wel aan, had Huinder er ook voor kunnen kiezen een non-fictie boek te schrijven. Slechts een enkel fragment is ongeloofwaardig: ‘Tweehonderd tot aan de randen getikte pagina’s tekst, enkele regelafstand, lettergrootte twaalf. Dat vergde twee uur lezen’. Blijkbaar beschikt het hoofdpersonage over een bovenmenselijk snelle leessnelheid. Als hij die gave heeft, had daarmee misschien meer mee gedaan kunnen worden, bijvoorbeeld door het personage duidelijker hoogbegaafd te maken.
De tekst van Huinder bevat geen woordbarok of overdreven fraai geformuleerde passages en past zo in de Nederlandse traditie van stilistische ingetogenheid. Het hoofdpersonage is sympathiek, wat meeleven gemakkelijk maakt en de thematiek is interessant en relevant. Het is met name de spannende plotmatige opbouw van deze roman die tot verder lezen noopt en die ervoor zorgt dat de genoemde minpunten niet overheersend zijn.
Chris Huinder, De verloren jaren van Martin McGrew, isbn 978 94 917 7356 3, Uitgeverij Palmslag.
Zie verder:
