Beeldcolumn: Hendrik Wiegersma

Olivier Rieter

Hendrik Wiegersma (1891-1969) uit Deurne was een man met een monumentaal ego over wie verschillende boeken zijn verschenen, zowel fictie als non-fictie. Hij was van beroep arts, maar zijn roem dankt hij aan de sterke verhalen die hij over zichzelf en zijn vader vertelde (en die te boek zijn gesteld door Antoon Coolen en Toon Kortooms). Wiegersma maakte ook kunst: zijn expressionistische doeken maken ook nu nog indruk en zijn hedendaagse betekenis hangt er nauw mee samen. Die betekenis is zeker ook gestoeld op de rol die Wiegersma speelde als middelpunt in een netwerk van creatieve scheppers: van Jan Engelman tot Ossip Zadkine. Verder verzamelde Wiegersma volkskunst (breischeien) en schreef hij beschouwende teksten over kunst.

Waar hij tijdens zijn leven erkenning kreeg voor zijn beeldend werk (onder meer in de vorm van exposities en besprekingen in de krant), was dit minder het geval voor zijn eigen teksten, die hij dan ook in eigen beheer uitgaf. Deze zijn minder op het grote publiek afgestemd dan de teksten door anderen over hem (die zelfs verfilmd werden: Dorp aan de rivier en Help, de dokter verzuipt)

In deze eigen teksten komt de ‘medicus-pictor’ met opvallende meningen, zo toont Theo Hoogbergen in een stuk over Wiegersma’s publicaties in een monografie over de man die verscheen in 1997. Wiegersma legde een verband tussen volkskunst, de kunst van gestoorden, de kunst van primitieven en van kinderen. Deze zouden allemaal met een soort expressionisme komen. Wiegersma loopt met zijn visies vooruit op de waardering voor de art brut (outsider art).

Brabant-Collectie, Tilburg University